- BDELLIUM
- BDELLIUMGraece Βδέλλιον, diminutiv. a Βδέλλα, quomodo aliquot locis Auctori Pertpli vocatur; Bedella, Marcello Empirico,----- ----- crocon atque bedellam:apud Plantum in antiquis libris Bedellium, Salmasio est ex Hebraeo Bedolach, quae vox occurrit Numer. c. 11. v. 7. ubi diciturmanna, sicut coriandri semen esse et colorem eius, ut Gap desc: Hebrew Quippe, inquit, et Bdellium subalbidum et munna magis ad bdellii colorem accedit, quam ad margariti aut alterius gemmae, de qua alii vocem exponunt. Verum quia terra Havila, ubi bedolach a Mose describitur, Gen. c. 2. v. 12. bdellii proventu celebris non est, sed unionum; Bochartus quatuor Paraphrastarum Arabum, aliorumque quorundam eruditorum sententiam, margaritam hâc voce denotari asserentium, praesert, ut videre est apud eum Hieroz. Parte poster. p. 675. et infra. Graecis, teste Pliniô, dictum est brochum, a βρέχω, i. e. humecto, quod humectius esset et liquidius; item Maldacon, quasi μαλτακὸν, quod gummi Bdellii molle esset, instar malaxatae cerae; unde Arabes suum Molochil vel Malachal fecille videntur. Quae nomina varia Bellio Mercatores Graeci imposuerunt, qui et Indicum ἁδρόβωλον vocabant, quod in offas convolutum erat, erussiore nempe glebâ. Certe monet Monardus, Anime Orientale (quod idem est cum bdellio) tam magnis glebis et adeo transsucentibus afferri, ut plerique speciem esse succini liquidioris suspicati sint. Describitur autem Bdellium antiquis, gummi seu lacyrma arboris transsucida, alba, pinguis, aequaliter cerea et quae facile molliatur, verba sunt Isidori, quae ex Graecis Dioseoridis l. 1. c. 81. videntur expressa, Διαυγὲς, ταυροκολλῶδες, λιπαρὸν διὰ βάθους καὶ ἐυμάλακτον. Qui idem de optimo Bdellio, ἀμιγὲς, inquit, ξύλων καὶ ῥυπαρίας, ἐυωδες εν τῇ θυμιάσει, ἐοικὸς ὄνυχι, ligno sordibusque non miscetur, odor atum cum incenditur, simile ungui: unde Βδέλλη ὄνυξ: totum enim aequaliter ὀνυχοειδὲς est et laeve ac splendidum instar unguis. Quibusdam unum fuit ex quatuor aromatum generibus, ex quibus factum fuit sacrum thymiama, Exodi c. 30. v. 34. ubi vocem secheleth, nonnulli reddunt spicam myrrhae; alii ladanum; quidam unguem aromaticum: atque hi in diversa iterum abeuntes, pars conchlii testam interpretantur, pars radicem aromaticam laevem et lucidam, ut unguis, h. e. bdellium. Nempe bdellium, Saracenicum videl. seu Arabicum, ungut simile, ut dictum, cui Dioscorides alterum opposuit ῥυπαρον καὶ μέλαν καὶ ἁδρόβωλον,, sordidum et nigrum et erassioris glebae, quod ex India defertur. Sed et Bactriano nidor siecus et multi candidt ungues, Plin. l. 12. c. 9. Aroma vero est ungue odoratius, myrrhae naturâ proximum, et Dioscordi dicitur δάκρυον δένδρου Σαρακηνιχοῦ, lacrima arboris Saracenicae, quod in Arabiae Saracenis seu scenitis, non procul a Iudaea, magnus cius proventus esset. Nec obstat quod nigrum esse vel nigrescere notat, unde secheleth factum: non minus enim in bdellium hoc, quam onychem, quadrat. Bdellium namque in India absolute nigrum est, et in Atabia Petraea ὑποπέλιον, sublividum, de quo vide Dalechamp. Append. ad Plin. p. 23. Sed et ipsa bdellii arbor nigra est, ut idem Plin. ait l. 12. c. 9. Vicina est Bactriana, in qua bdellinum nominatissimum. Arbor nigraest magnitudine oleae, etc. Vide S. Bochart. praefatum Hieroz. Parte poster. l. 5. c. 20. Porro, cum adulterari amygdalâ nuce bdellium Indicum, scribat idem Plinius, probationem addit optimi esse, si sit transsucrdum, simile cerae, odoratum. Plurum vero bdellium Natef quoque et Alnates Arabibus dicitur, quia hoc, dum guttatim ex arbore fluit, nunc rotundiore formâ, nunc cylindraceâ concreseit, vide supra in voce Alnatef. Sic in offas convolutum erat, quod ἁδρόβωλον Mercatoribus vocatum esse diximus. Vide infra Hadrobolum. Floc ex Binnagara Indoscythiae Mecropoli plurimum venale exivisse, Ptolemaeus refert. Α᾿ντιφορτίζεται δὲ κόςτος, Βδέλλα, λύκιον, νάρδος καὶ Καλλαϊνὸς λίθος: unde Bdellium Scythicum Galeno et Aeginetae, quod idem cum Indico, vide infra Minnagar, etc. Quam in rem vide plura apud Salmas. ad Solinum p. 1140. et seqq. de ungue autem odorato, infra voce Onyx.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.